Beleid bij reactie na een insectensteek

Eenduidige afspraken over beleid na een reactie na een insectensteek

Voorkomen van onnodige verwijzingen of onterechte niet verwezen patienten

Lokale reactie of systemische reactie na een insectensteek

Als een patiënt (op de SEH) wordt gepresenteerd met een reactie na een insectensteek is het volgende van belang voor de opvang:

 

A. Large local reactie

Betreft het zwelling van het lichaamsdeel waar de steek plaats vond, als de zwelling > 10 cm is, dan is het een large local reactie. Dit treedt op na 20% van de insectensteken en dit betreft geen systemische reactie (want binnen het gestoken lichaamsdeel). Daaruit volgt dat er geen Epipen hoeft te worden voorgeschreven en geen bepaling IgE RAST of verwijzing naar een allergiespecialist. 

 

Behandeling:

Het liefst zo snel mogelijk koelen, verder symptomatisch pijnstilling, antihistamine tablet, en soms ook een corticosteroïd. De large local kan een week aanhouden, is vervelend maar niet levensbedreigend en is geen voorbode van een echte of ernstiger systemische reactie. De uitleg en geruststelling zijn belangrijk, doe geen diagnostiek (want zeker 25% van de bevolking heeft positief IgE tegen wespen en/of bijen zonder een allergische reactie te krijgen).

 

B. Systemische reactie

Als er een systemische reactie optreedt dan is een indeling naar de ernst van reactie (indeling volgens Müller) bepalend voor het vervolg:

• graad 1: jeuk, gegeneraliseerde urticaria, malaise, erytheem, angio-oedeem tot aan de lippen
• graad 2: idem +: angio-oedeem van de lippen en/of tong, misselijkheid, braken, diarree, buikpijn, beklemd gevoel op de borst, duizeligheid/ licht gevoel in het hoofd
• graad 3: idem +: dyspnoe, stridor, dysfagie, heesheid, onduidelijke spraak
• graad 4: idem +: hypotensie, collaps, bewustzijnsverlies, incontinentie, cyanose, ernstige hartritmestoornissen

 

Behandeling:

Intramusculair Adrenaline (Epipen = 0.3 mg i.m. of adrenaline van 0,5 mg i.m. uit een ampul 1mg/1ml).

Daarna Clemastine en Prednison, evt vernevelen bij bronchus constrictie en behandeling volgens allergie/ anaphylaxis protocol. 

 

Na stabilisatie volgt

• ontslag uit het ziekenhuis met een R/ Epipen (liefst een demo aan patiënt geven) en
• verwijzing naar de KNO poli, dit is in het SKB de allergiespecialist voor evt behandeling van allergie voor insectengif en voor verdere diagnostiek.

 

Voor de verdere behandeling op de KNO-polikliniek is de anamnese heel belangrijk, dus graag zo volledig mogelijk vermelden in het dossier! Denk hierbij aan:

1. Op welk lichaamsdeel is de patiënt gestoken, welke klachten traden op en hoe lang na de steek?
2. Is het insect geïdentificeerd? Waar was (wat deed) de patiënt toen de insectensteek optrad?
3. Zo mogelijk graad van de reactie volgens Müller
4. Graag de bloeddruk en pols waardes, eventueel overige symptomen vermelden.
5. Indien systemische reactie van graad 4 (volgens Müller) wordt op de SEH Tryptase bepaald en ook 24 uur later dit nog eens prikken (want mogelijk mastocytose)

 

Op de KNO poli spreken we huidpriktesten, evt RAST en zo nodig Tryptase af en bepalen we of patiënt voor immunotherapie voor wespen- of bijengif in aanmerking komt, zodat de Epipen niet meer (levenslang) gedragen hoeft te worden.

Een aanbevolen, ook voor de huisartsen interessante, en geaccrediteerde bijscholing over deze materie is: 

Link

Eigenaar/ auteur: Corine Alvarado - van Os, KNO arts SKB 

Mede beoordeeld door: Cindy Brussé, Hans Rudel, Saskia van Dalen en Willem van Walsem 

Vaststellingsdatum: 10 Juli 2024

Revisiedatum: Juli 2025